Адам денсаулығына әсер ететін әлеуметтік факторлардың 50%-і адамның тегіне, 20%-і қоршаған ортаның әсерлеріне, 20%-і тұқым қуалайтын қасиеттерге, тек 10%-і ғана денсаулық сақтау жүйесінің жұмысына байланысты.

Туберкулездің аса жұқпалы кесел екенін білсек те, көбіне одан сақтануға селқос қарап жүре беретініміз жасырын  емес. Тіпті кейбіреулер менің үйімде мұнымен ауыратын адам жоқ, сондықтан онымен ауырмаймын деп еркінсиді. Мұндайда қазақ «сақтықта қорлық жоқ» деп сақтандырады емес пе?
 

Ауруханаiшiлiк жұқпа (инфекция) – бұл науқастың ауруханаға түсу немесе емдiк көмекке жүгiну нәтижесiнде оны зақымдайтын кез келген клиникалық анықталатын кесел.
Сондай-ақ бұған медицина қызметкерiнiң де шалдығуы мүмкiн.
Сол себептi қауiпсiздiктiң қарапайым шараларын есте ұстаған жөн.
 

Сарып – зооноздық жұқпа. Оның ауру жануарлардан адамдарға берілуі мүмкін және адам организмнің көптеген зақымдануларымен сипатталады. Жұқпаның көзі және резервуары ауылшаруашылық малдары (сиырлар, қойлар, ешкілер, шошқалар, сирегірек иттер).
 

Бронхиалды астма – тыныс алу жолдарының созылмалы кеселі. Оның себебі тыныс алу ағзаларының жұқпалық қабынуы. Бронхиалды астманың профилактикасы бірінші реттік және екінші реттік болып бөлінеді.
 

Алкогольден улану – тұрмыстық улануларда жиi кездесетiн себептердiң бiрi. Алкогольмен (есiрткiлiк умен) улануда сананың әр түрлi деңгейдегi, тiптi комаға дейiнгi бұзылыстары байқалады.
 

Бүгінде, көп сағатқа созылатын би марафондары заманында, экстази деп аталатын есірткі кең тарауда. Экстази – 3,4 – метилендиокси-метамфетаминнің (МДМА) жапсырма (жаргондық) аты. Оның басқа атаулары – «Икс», «Е», «Ешка», «ХТС», «Адам», «Диск», «Дөңгелек», «Тоқаш», «Гайка».
 

- оқуға, әдеттегі ермектеріне қызығушылықтың, құлықтың төмендеуі;
- айналадағылардан оқшаулану, бөлектену, эмоционалдық салқын қатынас пайда болып, томағатұйықтық, және жалған айту сияқты мінездер күшеюі мүмкін;
- кейде өшпенділік, ызақорлық көріністері байқалып, олар табиғи емес көңіл хоштығы кезеңдерімен алмасуы ықтимал;
 

ПБЗ-ды (психикалық белсендi заттарды – алкогольдi, есiрткiнi, темекiнi және т.б.) тұтынатын адамдарда “Мен” сезiмi әлсiз, нашар дамыған болады. Оларда жасырын қорқыныштар немесе алаңдаулы жай-күйлер, өзiн төмен бағалау кездеседi.
 

Ұшпалы органикалық ерітінділердің буын ішке жұтуға негізінен сегізден он алты жасқа дейінгі балалар қызығушылық танытты, сонымен бірге мұндай «әуестік» қазіргі күнге дейін кейбір жерлерде кездесіп қалады.