Психикалық белсенді заттарға (ПБЗ - есірткі, алкоголь, темекі және басқалары) тәуелділік мәселесі елімізде аса өзекті проблемалардың біріне айналып отырғандығы жасырын емес. Әсіресе нашақорлық пен араққорлық ұлт қауіпсіздігіне байланысты ерекше мәнге ие.
 

Есiрткi заттарын тұтыну процесiнде организмнiң реактивтiлiгi өзгерiп, ол мынадай негiзгi белгiлермен: психикалық тәуелдiлiк, денелiк тәуелдiлiк және толеранттық арқылы бiлiнедi.
 

Есірткілік және уыттық бұйымдарды пайдаланғандағы ең қауіпті зардап оны мөлшерден тыс тұтыну болып табылады. Бұл жағдайда тыныс алудың, жүректің тоқтауынан немесе тыныс жолдарының құсықпен бекітілуінен өлім оқиғасы тууы мүмкін.
 

Инфекциялық дерттердің профилактикасы оларды емдеу сияқты маңызды. Мұнда адамдарды тазалыққа тәрбиелеуге жете мән беріледі. Әжетханадан шыққан соң, лас жұмысты істегеннен кейін әдеттегідей қолды сабындап жуу көптеген ішек инфекцияларынан сақтануға ерік береді. Одан басқа ортақ пайдаланыстағы орындардан бөлек, ақшалар да, көліктегі белдіктер де, жайманың үсті де және көптеген басқалары да жұқпа көздеріне айналуы мүмкін.
 

Пациент жұқпалы аурулар ауруханасынан емделіп шықаннан кейін оны динамикалық бақылау және медициналық оңалту (реабилитациялау) үшін арнайы есепке алады. Инфекционист дәрігердің басшылығымен инфекциялық кеселдер кабинеті (ИКК) мен учаскелік мейірбикелер жұқпалы аурумен ауырып біткен сырқатты бақылауға қатысады.
 

Инфекциялық сырқатты зерттеуді оның төлқұжаттық деректерін, дәрігер диагнозы мен пациентті осы кезде мазалайтын шағымдарды жинаудан бастау керек. Науқастың әлеуметтік мәліметтерін және оның өмір сүру шарттарын, аллергиялық және эпидемиологиялық анамнезін нақтылау қажет.

Мейірбикелік күтім жасаудың жоспары – бұл күтім мақсатына қол жетуге қажет мейірбикенің кәсіби әрекетін толықтай сипаттау. Мейірбикелік көмекті пациентпен бірлесе отырып, оған түсіндіріліп, келісіп жоспарлау керек.

Жарақаттар туылғандағы ісік, кефалогематома, бала тууынан бұрын пайда болған ақаулар және т.б. түрінде кездеседі.

Гепатит – бұл бауыр тінінің қабынуы. Гепатиттердің вирусты немесе вирусты емес сипат иеленуі мүмкін.
Вирусты гепатитті А, В, С, Д, Е, ТТV және басқа вирустар шақырады.
 

Қант диабетінің (сусамырдың) алдына алуды мүмкіндігінше ерте бастаған жөн. Ересек адамның өз өмір шарттарын және әдеттерін, тағамдануын өз бетінше қадағалауы тиіс. Балалар бұл бағытта ата-аналарының басшылығымен әрекет етуі керек.
Алайда диабеттен толық арылу мүмкін емес. Сол үшін алдын алу тиімдірек.