Мейірбикеге қажет ақпарат. В.Хендерсон бойынша пациенттің іргелі қажеттіліктер моделі

1) қалыпты тыныс алу
2) сұйық пен тағамның қажетті көлемін тұтыну
 

В гепатиті - өзіне тән вирус шақыратын, көбіне бауырды зақымдайтын жұқпалы кесел. Ол жедел және созылмалы түрде өтеді. В гепатитінің алдын алу үшін оның жұғу жолдарына жете көңіл аударған жөн. Олар мыналар:
 

Бауыр – ас қорыту жүйесінің маңызды ағзаларының бірі. Ол сыртқы ортадан келген заттарды (оның ішінде дәрілерді, алкогольді) – немесе организмнің өзінде түзілген заттарды бейтараптандырады, қан ақуыздарын синтездейді, өт өндіреді және т.б. Жалпы алғанда бауыр 500-ден астам түрлі қызмет атқарады.
 

Пневмония – бұл өкпе альвеолаларын мiндеттi түрде зақымдаумен өтетiн қабыну үдерiсi (процесi).
Өкпе қабынуына пневмония-алды кезең (дене қызуының 39-40оС-ге дейiн көтерiлуi, әлсiздiк, ұйқы мен тәбет бұзылуы, құрғақ жөтел, ентiгу), жедел фаза (сырқаттың хәлi уыттануға байланысты ауыр, тыныс алу жиiлiгi минутына 30-40, тахикардия, гипертермия, ылғалды жөтел) және шешiлу кезеңi (сырқаттың жай-күйi бiртiндеп жақсарады, дене қызуы қалыпқа келедi, жөтел ылғалды болады) тән.
 

Туберкулез кеселнің ұлғайып алуына көбіне адамдардың өздері кінәлі. Ауру белгілері білініп, жағдайлары нашарлай бастағанда дәрігерге келгенімен, аурудың туберкулез екенін білгеннен кейін, оны ұят санап кейін дәрігерге бармай қояды. Егер адам дер кезінде емделсе, дәрігерлердің кеңестерін мұқият орындаса, туберкулезден толық жазылуға болады.

Көктем келіп, жаз шыққан мерзім табиғатпен бірге жанданатын түрлі қауіпті ауру қоздырғыштардың белсенді болатын уақыты. Осы кезде сақтанып, денсаулығымызға зер салып жүрмесек болмайды. Сондай қауіпті кеселдердің бірі Конго – Қырым қанды безгегі.
 

Қазақта көктемді «Жуанның жіңішкеріп, жіңішкенің үзілетін» сәті деп бағаласа, «Күнің жылы болғанмен, нардай атанды құлататын кез» деп сақтандырған. Бұл тәнді іштей жей беретін құрт ауруына қатысты айтылғандай. Себебі, туберкулездің қозатын кезі осы көктемгершілік кез.

ДОТС бағдарламасы бойынша алғаш рет туберкулезге шалдыққан науқастар аурухана жағдайында 4-5 түрлі арнайы дәріні үзіліссіз 2-4 ай ішеді, одан соң емін санаториялық амбулаториялық жағдайда жалғастырады. Дәрілерді нақтылы бір мезгілде және үзіліссіз ішкен жағдайда ем нәтижелілігі өте жоғары.

Туберкулездің жұқпалы ауру екені бәріне белгілі. Ең бастысы, туберкулезге тыныс алу жолдары, оның ішінде өкпе жиі шалдығады. Туберкулез науқастың отбасына үлкен қайғы-қасірет, ал мемлекетке экономикалық шығын әкелуде. Егер дер кезінде дәрігерге көрініп, емін алып отырса туберкулезге шалдыққандар бұл кеселден толық айығып шыға алады.

Адам денсаулығына әсер ететін әлеуметтік факторлардың 50%-і адамның тегіне, 20%-і қоршаған ортаның әсерлеріне, 20%-і тұқым қуалайтын қасиеттерге, тек 10%-і ғана денсаулық сақтау жүйесінің жұмысына байланысты.