Денсаулық сақтау саласы адам өмірімен тығыз байланысты болғандықтан аталған сала үлкен жауапкершілікті талап етеді. Оның үстіне медицинада заманауи технологиялар қатары да артып келеді. Жыл сайын үлкен жаңалықтар енгізілетін бұл саланың қыр-сыры мен жергілікті тұрғындардың денсаулығын жақсарту мақсатында атқарылып жатқан жұмыстармен танысу үшін амбулаториялық-емханалық қызметі бар аудандық орталық ауруханасының бас дәрігері Әсия Бекбергеновамен сұқбаттасқан едік... – Әсия Мүсілімқызы, кемел келешегімізді қалыптастыруда барлық сала бойынша әлемдегі озық технология үлгілері қолданысқа енгізіліп жатқанын және халық денсаулығын нығайту – мемлекеттік саясаттың басым бағыттарының бірі. Жалпы денсаулық сақтау саласын дамытуда аудан көлемінде қандай жұмыстар атқарылуда?
– 2016-2019 жылдарға арналған "Денсаулық" мемлекеттік бағдарламасы аясында ауданның денсаулық сақтау саласында медициналық қызметті жетілдіру, медициналық қызмет сапасын арттыру, халықты қолжетімді медицинамен қамтамасыз ету, профилактикалық медицинаны дамыту, аурудың алдын алу шаралары мен алғашқы медициналық көмекті жетілдіру және ана мен бала денсаулығын қорғау бойынша тиісті жұмыстар жүзеге асуда. Қазіргі таңда аудан халқына – аудандық орталық аурухана, 4 ауылдық аурухана, аудандық орталық емхана, 10 дәрігерлік амбулатория, 4 фельдшерлік-акушерлік және 3 медициналық бекет сапалы қызмет көрсетіп келеді. Бұл саланың үлкен жауапкершілікті талап ететін сезінген мамандарымыз да барынша сапалы қызмет көрсету жолында аянбай еңбек етуде.
– Қанша маман жұмыс жасайды?
– Аудандағы емдеу және алдын алу ұйымдарында 92 жоғары білімді дәрігер жұмыс жасайды, 10 мың тұрғынға шаққанда дәрігермен қамтылу деңгейі 26 пайызды құрап отыр. Оның ішінде 36 дәрігердің біліктілік санаттары бар, жоғарғы санатта 18 маман, І санат бойынша 12, ІІ санат бойынша 6 маман халыққа сапалы қызмет көрсетуде. Жалпы аудан бойынша 479 орта буынды медицина қызметкері жұмыс жасауда, орта буынды медицина қызметкерлерімен қамтылу 100 пайыз орындалды деп айтуға болады. Сондай-ақ, олардың 30 пайызының біліктілік санаттары бар.
– Қазір медицина саласына озық технологиялар мен тың жаңалықтар енгізілгелі мамандардың біліктігі басты назарда болатыны белгілі. Осы орайда денсаулық сақтау саласы қызметкерлерінің біліктілігін арттыру бойынша қандай шаралар қолға алынуда?
– Өткен жылы 26 дәрігер мен 148 орта буын медицина қызметкері өз білімін жетілдірді. Сондай-ақ, 3 дәрігер қайта даярлау курсынан өтті. Медициналық қызметтің сапасын арттыру мақсатында және сала жұмысын жетілдіре түсу назарымыздан тыс қалмайды. Облыстық медициналық мекемелермен де байланыс орнатып, мамандар арасында тәжірибе алмасулар, семинар-кеңестер, арнайы дәрістер тұрақты түрде өткізілуде. Мырзабай ахун, Бұқарбай батыр, Таң және Есет батыр ауылындағы дәрігерлік амбулаторияларға жаңадан дәрігерлер жұмысқа орналасты. Сонымен қатар, 2017 жылғы бітірген түлектер арасынан аудандық аурухананың реанимация бөліміне 1 дәрігерді қайта даярлау курсында оқытылып, жұмысқа тартылды. Мұның барлығы науқастарға сапалы қызмет көрсету мақсатында атқарылып жатқан жұмыстар деп ойлаймын.
– Мемлекет келешек үшін маңызды салалардың бірі болғандықтан медицина мен білім саласына қыруар қаржы бөледі. Жалағаш та бұл тұрғыда тапшылық көрмейді деп ойлаймыз. Жалпы бөлінген қаржы денсаулық саласын жақсартуда қаншалықты оң әсерін тигізуде?
– Жалағаш аудандық денсаулық сақтау саласына бюджеттен бөлінген қаржы көлемі өткен жылы 1 млрд 505 млн 128 мың 600 теңгені құрады. Оның ішінде республикалық бюджеттен 1 млрд 240 млн 179 мың 800 теңге қаралса, облыстық бюджеттен 178 млн 814 мың 800 теңге бөлінді. Сонымен қатар, мемлекеттік кәсіпорындарды материалдық-техникалық тұрғыда қамтамасыз етуге 12 мектепке 8 млн 400 мың теңге қаржы қаралып, медициналық құрал-жабдықтар сатып алынды. «КМИС» бағдарламасы бойынша 75 компьютерге 10 млн 142 мың 200 теңге қаралып, мекеме есебінен 20 компьютер сатып алынып, қызметкерлер техникамен толық қамтамасыз етілді. Жол карталары бойынша барлық медициналық құрал-жабдықтарға 55 млн 701 мың теңге қаржы жұмсалды. Мекеме есебінен 1 млн 832 мың 80 теңгеге медициналық құрал-жабдықтар сатып алынды.
– Аудан халқына көрсетіліп жатқан медициналық қызмет нәтижесі қалай?
– Медициналық қызметтің нәтижесін демографиялық көрсеткіштер арқылы байқауға болады. Өткен жылы аудан бойынша 699 бала дүниеге келді. Былтыр сәби өлімі бойынша 5 жағдай тіркелді, оның ішінде 4 жағдайды жаңа туылған нәрестелердің ақаулармен туылуы себепкер болып отыр. Осы орайда, туу жасындағы әйелдерге өз денсаулықтарына, дені сау ұрпақ әкелуге аса мән беріп қарауға шақырғым келеді, атап айтқанда, жүктілікті жоспарламас бұрын алдын-ала тексеріліп, созылмалы сырқаттарын сауықтырып барып, ана болуды жоспарласа дүние есігін ашатын сәбидің де дені сау болып туылары хақ. Сондай-ақ, аудан бойынша 194 адам көз жұмды. Алдыңғы жылы марқұм болғандардың қатары 214-ке жеткен еді. Олардың ішінде 37-сі жүрек-қан тамыр ауруларынан қайтыс болса, қатерлі ісік ауруларынан 25 адам көз жұмды. Біз науқастардың сауығуы үшін алдағы уақытта барлық жағдайларды жасаймыз. Өткен жылы да денсаулық сақтау саласының мамандары аз жұмыс жасаған жоқ. Нәтижесінде, қайтыс болғандар қатары төмендеді. Осы жылы да тиісті жұмыстар жалғасын табады.
– Тегін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету шаралары біздің өңірде қаншалықты жүзеге асуда?
– Аудан бойынша тегін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету үшін «Д» есепте тұратын 5026 науқасқа сұраныс берілген болатын. Бүгінде 4064 науқас тегін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етілді. Осы орайда оларға 100 млн 926 мың 918 теңгеге 17 мың 140 рецепт жазылды. Бөлінген дәрі-дәрмектер 100 пайыз толықтай игерілді.
– Ауданда жалпы суицид, яғни өз-өзіне қол жұмсау жағдайы тіркелді ме? Жалпы бұл кеселмен қалай күресудесіздер?
– Өз-өзіне қол жұмсау жағдайлары еңбекке қабілетті жастағы тұрғындарымызды қамтып отырғандықтан, халықтың әлеуметтік-психологиялық жағдайларына көңіл бөлу бағытында облыстық денсаулық сақтау басқармасы бекіткен жол картасы аясында жасалып жатқан жұмыстар жетерлік. Осы бағытта аудан бойынша 4 маман-психолог жұмыс жасауда. Сонда да болса, суицидтен қайтыс болғандар салмағы жыл сайын төмендемей отырғанын мойындауымыз керек, өткен жылы өзіне-өзі қол жұмсау әрекетімен барлығы 17 жағдай тіркелді, соның ішінде балалар мен жасөспірімдер арасында өз-өзіне қол жұмсап, қайтыс болу жағдайлары тіркелген жоқ..
– Жыл басында Елбасы Қазақстан халқына Жолдауын жариялады. Саяси құжатта Мемлекет басшысы заманауи технологиялар барлық саланың жұмысын оңтайландыратынын жеткізіп, үздік денсаулық сақтау ісі және дені сау ұлт жайына ерекше тоқталды. Жалпы Жолдау денсаулық сақтау ісін ілгерілетуде қандай міндеттер жүктейді?
– Елбасы айтқандай, халықтың өмір сүру ұзақтығының өсуіне және медициналық технологиялардың дамуына байланысты медициналық қызмет көрсетуге деген сұраныс арта түсетін болады. Расында, бүгінгі денсаулық сақтау ісі қымбатқа түсетін стационарлық емге емес, негізінен аурудың алдын алуға бағытталуы қажет. Себебі, біз салауатты өмір салтын насихаттай отырып, қоғамдық денсаулықты басқару ісін күшейтуіміз қажет. Сондай-ақ, жастардың репродуктивті денсаулығын қорғауға және нығайтуға ерекше назар аудару – бүгінгі күннің талабы. Жалпы Елбасы саяси құжатта тек медицина саласының қайтсе ісі алға басатынын емес, барлық сала бойынша тиімді жұмыс жасаудың үлгісін көрсетіп берді. Жолдауда жүктелген міндеттер жүзеге асса, халықтың денсаулығы жақсарып, әрбір салада толайым табысқа жетеріміз анық. Сұқбаттасқан Кенжетай ҚАЙРАҚБАЕВ.
https://zhalagash-zharshysy.kz/zanalyk/suhbat/862-zholdauda-zhktelgen-mndetter-yzmet-sapasyn-arttyrady.html
